Ta strona wykorzystuje ciasteczka ("cookies") w celu zapewnienia maksymalnej wygody w korzystaniu z naszego serwisu. Czy wyrażasz na to zgodę?

Czytaj więcej

Nobel z medycyny za odkrycie mikroRNA

Tydzień Noblowski 2024. Źródło: CWiD UW.
– Medyczny świat nauki zyskał cenną wiedzę na temat dużej grupy regulatorów kontrolujących rozległe sieci genów kodujących białka. Dzięki nowemu spojrzeniu na świat genów możliwe jest takie oddziaływanie na cząsteczki mikroRNA, aby można było leczyć pacjentów – mówi dr n. med. Piotr Łabętowicz z Wydziału Medycznego UW. 7 października Komitet Noblowski przyznał Nagrodę Nobla dwóm amerykańskim naukowcom za odkrycie mikroRNA oraz jego roli w potranskrypcyjnej regulacji genów.

Tegorocznymi laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny zostali prof. Victor Ambros z University of Massachusetts Medical School oraz prof. Gary Ruvkun z Harvard Medical School. 7 października Komitet Noblowski uhonorował ich odkrycie mikroRNA oraz jego roli w potranskrypcyjnej regulacji genów.

Nowy wymiar regulacji genów

– Dzięki wieloletnim i mozolnym badaniom prowadzonym przez szereg naukowców z całego świata, a zwłaszcza dzięki dwóm profesorom: Victorowi Ambrosowi i Gary’emu Ruvkunowi, szeroko pojęty medyczny świat nauki zyskał niewątpliwie cenną wiedzę na temat dużej grupy regulatorów kontrolujących rozległe sieci genów kodujących białka, tj. mikroRNA. To właśnie sieć tych genów odgrywa olbrzymią rolę w potranskrypcyjnych mechanizmach regulacyjnych – nie tylko w świecie zwierząt, ale także u człowieka – mówi dr n. med. Piotr Łabętowicz, adiunkt na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Warszawskiego.

Naukowiec podkreśla, że dzięki przełomowemu odkryciu zespołów badawczych obu Noblistów, znaleziono nowy wymiar regulacji wielu genów, w tym także zyskano cenną wiedze w zakresie regulacji procesu syntezy białek w komórce, co jest bardzo ważne w aspekcie fizjologii człowieka. Podczas gdy białka w jądrze komórkowym regulują transkrypcję i splicing RNA, to mikroRNA kontrolują translację i degradację mRNA w cytoplazmie.

– Ta nieoczekiwana regulacja genów ma kluczowe znaczenie w całym rozwoju zwierząt i człowieka oraz jest niezbędna dla złożonego życia wielokomórkowego. Dzięki nowemu spojrzeniu na świat genów, możliwe jest takie oddziaływanie na cząsteczki mikroRNA, aby można było leczyć pacjentów – twierdzi dr Łabętowicz, dodając, że dzięki badaniom prowadzonym przez tegorocznych laureatów Nagrody Nobla, poszerzyła się wiedza na temat patogenezy wielu chorób, w tym chorób układu sercowo-naczyniowego (np. przerost mięśnia sercowego, niewydolność serca), chorób układu moczowego (np. zaburzenia czynności nerek, kłębuszków nerkowych, cewek nerkowych), czy też szeregu chorób neurodegeneracyjnych (np. choroba Alzheimera, choroba Parkinsona).

Nobliści z UW

W 2019 roku Akademia Szwedzka i Fundacja Noblowska przyznały Oldze Tokarczuk Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za 2018 rok, doceniając wyobraźnię narracyjną pisarki. Jest ona piątą osobą z Polski, która otrzymała literacką Nagrodę Nobla i zarazem jedną z trzech osób w tym gronie, obok Henryka Sienkiewicza i Czesława Miłosza, które studiowały na Uniwersytecie Warszawskim.

Dotychczas przyznano 114 Nagród Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny – otrzymało ją 227 naukowców. Jeszcze nikt nie otrzymał Nagrody Nobla z tej dziedziny dwukrotnie. Uhonorowano nią tylko 13 kobiet.