Zespół badaczy pod kierunkiem prof. Zbigniewa Izdebskiego z Wydziału Pedagogicznego UW opublikował raport „Humanizacja procesu leczenia i komunikacja kliniczna pomiędzy pacjentem a personelem medycznym w czasie pandemii COVID-19”. Według dokumentu w ocenie ważności poszczególnych obszarów komunikowania się z pracownikami ochrony zdrowia pacjenci na pierwszym miejscu stawiają własne potrzeby związane z leczeniem. Na drugim miejscu wskazują czas poświęcony pacjentowi i otwartość w stosunku do niego, a na trzecim – jasną, zrozumiałą komunikację.
Raport „Humanizacja procesu leczenia i komunikacja kliniczna pomiędzy pacjentem a personelem medycznym w czasie pandemii COVID-19” przedstawia wnioski dotyczące humanizacji procesu leczenia i komunikacji klinicznej z perspektywy pracowników opieki zdrowotnej i pacjentów. „Restrykcje sanitarne i masowość zdarzeń spowodowały przymus izolowania pacjentów, minimalizowania kontaktów z bliskimi oraz często uprzedmiotowienie relacji między zespołem medycznym a pacjentem. Oczywista stała się konieczność podjęcia poważnej refleksji nad sposobami funkcjonowania pracowników ochrony zdrowia, a także aksjologicznym kontekstem relacji personel medyczny – pacjent” – piszą autorzy raportu.
Badanie zostało przeprowadzone w 2022 roku przez badaczy z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Zielonogórskiego pod kierunkiem prof. Zbigniewa Izdebskiego z Wydziału Pedagogicznego UW. Opisując wyniki, wybrano tematy najistotniejsze z punktu widzenia dyskusji nad humanizacją medycyny i zaakcentowano szczególnie kontekst pandemii COVID-19.
W publikacji znajdują się informacje dotyczące m.in.:
- barier właściwego komunikowania się i tworzenia relacji pacjent–pracownik opieki zdrowotnej,
- charakterystyki pracy personelu jednostek ochrony zdrowia w okresie pandemii COVID-19 oraz poziomu obciążenia psychicznego związanego z pracą w tym okresie,
- utrudnień w podejmowaniu leczenia przez pacjentów w okresie pandemii COVID-19,
- wybranych aspektów zdrowia fizycznego i psychospołecznego obu głównych grup respondentów,
- wybranych konsekwencji życia w pandemii.
Komunikacja z pracownikami ochrony zdrowia
Wyniki prezentowane w raporcie dotyczą czterech różniących się liczebnością grup pracowników (lekarzy, pielęgniarek, ratowników medycznych oraz przedstawicieli innych zawodów medycznych i niemedycznych, w sumie 2303 pracowników) ze 114 jednostek ochrony zdrowia zlokalizowanych w całym kraju, a także pacjentów (w sumie 3622 pacjentów) z tych samych jednostek medycznych oraz pacjentów z próby populacyjnej (osób leczących się w ostatnich 24 miesiącach).
Zgodnie z wnioskami wynikającymi z raportu w ocenie ważności poszczególnych obszarów komunikowania się z pracownikami ochrony zdrowia pacjenci na pierwszym miejscu stawiają własne potrzeby związane z leczeniem (70,5% ankietowanych). Na drugim miejscu wskazują czas poświęcony pacjentowi i otwartość w stosunku do pacjenta (54,8% wskazań), a na trzecim – jasną, zrozumiałą komunikację (43,3% badanych). Analizując utrudnienia tworzenia relacji i komunikowania się z pracownikami medycznymi, pacjenci wskazują głównie na niedobory kadrowe w ochronie zdrowia i przemęczenie personelu medycznego, a w dalszej kolejności na przejawy arogancji personelu względem pacjentów.
Raport jest dostępny w otwartym dostępie w dwóch wersjach językowych – polskiej i angielskiej.
Publikacja i przeprowadzone badania powstały w ramach grantu Agencji Badań Medycznych realizowanego na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego od maja 2021 roku do czerwca 2023 roku.
Wstępne wyniki badań przedstawiono na I Kongresie Humanizacji Medycyny w czerwcu 2022 roku, zorganizowanym przez Uniwersytet Warszawski, Ministerstwo Zdrowia i Agencję Badań Medycznych. Opublikowany przez badaczy raport stanowi szczegółowe omówienie wyników badania ilościowego.