Wyciszyć chorobę u źródła – Noblista Craig C. Mello inspiruje do przesuwania granic nauki
06 06 2025
Po co wyciszać niektóre geny i jak się to robi? Jak wygląda droga prowadzącą do odkrycia naukowego? Jak dziś przekuwa się znane biologiczne mechanizmy w innowacyjne leki? To m.in. pytania, na które odpowiadał podczas swojej wizyty w Polsce Craig C. Mello, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii z 2006 r. Wizyta noblisty została zorganizowana w ramach programu Nobel Prize Inspirational Initiative przez Nobel Prize Outreach we współpracy z AstraZeneca Pharma Poland z udziałem Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie oraz Uniwersytetu Warszawskiego.
W 2006 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii otrzymali dwaj amerykańscy biolodzy – Craig C. Mello i Andrew Z. Fire – za odkrycie mechanizmu wyciszania genów, zwanego interferencją RNA (RNAi). Pozwala on blokować wytwarzanie w komórkach określonych białek odpowiedzialnych za procesy chorobotwórcze. Dzięki temu możliwe jest wyciszenie ekspresji konkretnych genów, co może być wykorzystane do leczenia chorób spowodowanych wadami genetycznymi, w tym chorób rzadkich, nowotworów jak również do zwalczania infekcji wirusowych oraz zastosowana w medycynie precyzyjnej. Komitet Noblowski docenił ogromny potencjał tego odkrycia, które wciąż znajduje nowe zastosowania w wielu obszarach terapeutycznych.
W pierwszym dniu wizyty Craig C. Mello odwiedził Warszawski Uniwersytet Medyczny, gdzie wygłosił wykład na temat „RNAi: Ancient Mechanism, New Medicines", którego wysłuchało kilkuset studentów. Mello wyjaśniał słuchaczom, jak ważne są w nauce eksplorowanie procesów biologicznych i ich skutków oraz poszukiwanie ich terapeutycznych zastosowań – [cytat z wykładu Noblisty] – powiedział Noblista, zachęcając młodych ludzi do badania mechanizmów biologicznych. – [cytat rektora WUM] – powiedział prof. dr hab. n. med. Rafał Krenke, rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Kolejną uczelnią, którą odwiedził Noblista była Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Craig Mello wygłosił tam wykład na temat „RNAi: A Molecular Spark in an Information Inferno”, z którego studenci mogli się dowiedzieć, jak wiele zastosowań w nowoczesnej medycynie znalazło odkrycie mechanizmu wyciszania genów. – [cytat rektora Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie] – powiedział prof. dr hab. Michał Jerzy Zasada, rektor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.
Craig Mello gościł również w przestrzeni Forum (az-forum.pl) należącej do firmy AstraZeneca, wieloletniego partnera programu Nobel Prize Inspiration Initiative, w ramach którego laureaci Nagrody Nobla mogą dzielić się inspirującymi historiami i spostrzeżeniami ze środowiskiem akademickim, a zwłaszcza młodymi badaczami. Podczas inspirującego wykładu zatytułowanego “Exploring the path to discovery" Craig Mello skierował swoje słowa do studentów z Uniwersytetu Warszawskiego oraz pracowników AstraZeneca, na co dzień zaangażowanych w opracowywanie innowacyjnych terapii. [cytat Noblisty] – powiedział laureat Nagrody Nobla.
– Wystąpienia profesora Craiga Mello oraz spotkania w mniejszych grupach z polskimi młodymi naukowcami były dla nas wszystkich niezwykle inspirujące – przypomniały nam, że wielkie odkrycia naukowe zaczynają się od prostych pytań i odważnych pomysłów. Zjawisko Interferencji RNA to podstawa do tworzenia wielu innowacyjnych terapii, a nasze zespoły codziennie pracują nad tym, by przekładać tego rodzaju odkrycia na realną pomoc dla pacjentów. Ta wizyta jeszcze raz pokazała, jak ważna jest bliska współpraca świata nauki i biznesu – tylko razem możemy przyspieszyć rozwój medycyny przyszłości. Myślę, że wysłuchanie wykładu noblisty na żywo jest niezwykłym przeżyciem dla młodych naukowców i studentów, jednak możliwość bezpośredniej rozmowy z tak wybitnym naukowcem dla kadry przyszłości polskiej nauki jest niepowtarzalną możliwością pozyskania nie tylko naukowej, ale też praktycznej wiedzy. Cieszę się bardzo, że nasza wspólna inicjatywa z NPO daje taką możliwość, jest to dla nas również ogromna satysfakcja, że po raz drugi mogliśmy zaprosić do Polski laureata Nagrody Nobla w tej dziedzinie. – zauważyła Karolina Tkaczuk, dyrektorka ds. współpracy akademickiej i innowacyjności w AstraZeneca. – [cytat rektora UW] – powiedział prof. Alojzy Nowak, rektor Uniwersytetu Warszawskiego
Głównym organizatorem wizyty Craiga C. Mello w Warszawie jest Nobel Prize Outreach w ramach inicjatywy Nobel Prize Inspiration Initiative przy współpracy z firmą AstraZeneca. Jest to międzynarodowy program, dzięki któremu laureaci Nagrody Nobla mogą dzielić się inspirującymi historiami i spostrzeżeniami ze środowiskiem akademickim, a zwłaszcza młodymi badaczami i studentami.
Nobel Prize Inspiration Initiative Nobel Prize Inspiration Initiative to globalny program, prowadzony przez Fundację Nobel Prize Outreach wspólnie z AstraZeneca od 2010 roku, mający umożliwić laureatom Nagrody Nobla dzielenie się inspirującymi historiami i spostrzeżeniami ze środowiskami badawczymi, naukowym i uniwersyteckim na całym świecie.
Więcej informacji o programie na stronie:
https://www.nobelprizeii.org/about-npii/.
Relację z poprzedniego wydarzenia NPII, które miało miejsce w Polsce można zobaczyć tutaj:
https://www.nobelprize.org/events/nobel-prize-inspiration-initiative/poland-2023/
Nobel Prize Outreach
Nobel Prize Outreach szerzy wiedzę o osiągnięciach laureatów Nagrody Nobla oraz dąży do zainteresowania nauką, literaturą i pokojem zgodnie z wizją i dziedzictwem Alfreda Nobla. Firma dociera do milionów odbiorców na całym świecie dzięki wysokiej jakości projektom: oficjalnym kanałom cyfrowym Nagrody Nobla, Koncertowi Nagród Nobla, a także serii międzykontynentalnych, inspirujących wykładów z udziałem laureatów Nagrody Nobla.
https://www.nobelprize.org/nobel-prize-inspiration-initiative/
Twitter: @Nobelprize
Facebook: facebook.com/Nobelprize
YouTube: www.youtube.com/nobelprize
Instagram: www.instagram.com/nobelprize_org
LinkedIn: www.linkedin.com/company/nobelprize/
Zastrzeżenie: Nobel Prize Outreach nie jest bezpośrednio ani pośrednio zaangażowane w proces nominowania lub wyboru laureatów Nagrody Nobla. Procedury te są ściśle poufne i regulowane przez instytucje przyznające Nagrodę Nobla.
Bio Craiga C. Mello:
Dr Craig C. Mello uzyskał tytuł licencjata nauk (B.Sc.) w dziedzinie biochemii na Uniwersytecie Browna w 1982 roku, a następnie tytuł doktora (Ph.D.) na Uniwersytecie Harvarda w 1990 roku. W latach 1990–1994 prowadził badania podoktorskie w Fred Hutchinson Cancer Research Center w Seattle, WA. Jest pracownikiem wydziału University of Massachusetts Chan Medical School od 1995 r. i Howard Hughes Medical Investigator w latach 2000–2024. Jego pionierskie badania nad interferencją RNA (RNAi), prowadzone we współpracy z dr. Andrew Fire’em, zostały uhonorowane licznymi nagrodami, w tym Nagrodą Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w 2006 roku.