Wydział Lekarski Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego

Cesarski Uniwersytet Warszawski

W 1869 r. rosyjskie władze przemianowały Szkołę Główną na Cesarski Uniwersytet Warszawski. Oznaczało to z jednej strony rusyfikację uczelni, z drugiej zaś została ona rozbudowana. Wykładali na niej zarówno polscy, jak i rosyjscy profesorowie. Do najwybitniejszych medyków należy zaliczyć Juliana Kosińskiego, kierownika Katedry i Kliniki Operacyjnej, który przeprowadził wiele pionierskich operacji chirurgicznych ratujących życie, Ignacego Baranowskiego, wybitnego diagnostyka, oraz Edwarda Przewoskiego, patomorfologa i histologa.

 

Odrodzony Uniwersytet Warszawski

W drugim roku I wojny światowej Rosjanie zostali zmuszeni do wycofania się z Warszawy. Ewakuowano uczelnię: jej dobytek oraz rosyjskich profesorów i studentów. Ponownie – jak w 1832 r. – zabrano cenne zbiory oraz wyposażenie pracowni naukowych. Po odejściu zaborców polska społeczność akademicka przystąpiła do odbudowy uczelni. Pierwszym jej rektorem został doktor Józef Brudziński, neurolog dziecięcy.

Reaktywacja Wydziału

W 1915 r. Uniwersytet Warszawski uruchomił trzy wydziały: Prawa i Nauk Państwowych, Filozoficzny oraz Matematyczno-Przyrodniczy. Brak możliwości poniesienia większych wydatków spowodował, że nie utworzono Wydziału Lekarskiego, ale Oddział Przygotowawczo-Lekarski, który tymczasowo znajdował się przy Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym. Sytuację tę zmieniono już przed inauguracją kolejnego roku akademickiego w 1916 r., kiedy powołano osobny Wydział Lekarski.

Studenci cieszyli się z możliwości odbywania nauk w języku polskim, co wcześniej było zakazane. Pozostawali jednak jedną z najbardziej zaangażowanych politycznie grup, domagając się niepodległości Polski. Z tego powodu niemieckie władze okupacyjne w 1917 r. na kilka miesięcy zawiesiły działalność uczelni. W listopadzie 1918 r., gdy akademicy masowo wstępowali do Legii Akademickiej, by walczyć o niepodległość, studenci Wydziału Lekarskiego zostali na uczelni, aby ukończyć kursy medyków wojskowych i służyć jako lekarze w armii.

 

 

Józef Brudziński

Józef Polikarp Brudziński (1874–1917) studiował medycynę na uniwersytetach w Dorpacie, Moskwie i Paryżu. Doktorat obronił na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1909 r.

Organizował szpitale w Warszawie i Łodzi, kierował także Katedrą Propedeutyki Lekarskiej. Opisał szereg objawów zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych – do dziś zespół objawów opisany przez niego nazywany jest „objawem Brudzińskiego”. Jego zasługi dla polskiej pediatrii są ogromne.

Był rektorem Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1915–1917. Jego imię nosi jedna z sal w Pałacu Kazimierzowskim UW.